Kötülük nedir?

İnsanlık tarihi boyunca “şer problemi” hep var olmuş ve sorgulanmıştır. Kötülük nedir? Kötülüğün ölçüsü nedir? Hakiki manada kötülük var mıdır? Varsa kaynağı nedir? Allah’ın adaleti ve rahmetiyle kötülüğün varlığı nasıl bağdaştırılır?

Rıfat Şentürk

“Eşya zıddı ile bilinir” kaidesinden hareketle şerri de hayır kavramıyla birlikte ele alırsak daha iyi anlaşılacağı kanaatindeyiz. Zira naslarda da bu ikili beraber zikredilmektedir. Hayır-şer, iyi-kötü… Hayır, sözlükte “iyilik, iyi, faydalı iş ve fayda” anlamlarına gelir. Allah’ın emrettiği, murat ettiği, hoşnut olduğu; salim aklın da onayladığı olay ve davranışlar demektir. Şer ise sözlükte “kötülük, fenalık ve kötü iş” demektir. Allah’ın hoşnut olmadığı, sevmediği, yasakladığı yapılması durumunda yapanın ceza ve kınamaya müstahak olacağı; salim aklın ve fıtratın da reddettiği olay ve davranışlar demektir.

Kötülüğün, insanın iradesi dışında meydana gelen kısmına (depremler, hastalıklar, semavî ve arzî afetler gibi) tabii veya metafizik kötülük; insanın hür iradesi ve kisbiyle oluşan kısmını da (hırsızlık, yaralama, öldürme, tecavüz ve zulüm gibi) ahlaki kötülük denilmektedir. Tabii kötülük dedikleri şeylerin çoğunun aslında insanın bulaşık elini karıştırıp her şeyi karıştırması ve aleyhine çevirdiği şeyler olduğu, hem Kuran’ın hem de bilim adamlarının tespitidir.

“O, dönüp gitti mi (yahut bir iş başına geçti mi) yeryüzünde ortalığı fesada vermek, ekinleri tahrip edip nesilleri bozmak için çalışır. Allah bozgunculuğu sevmez.” (Bakara, 2/205)
“İnsanların kendi elleriyle yapıp ettikleri yüzünden karada ve denizde düzen bozuldu; böylece Allah -dönüş yapsınlar diye- işlediklerinin bir kısmını onlara tattırıyor.” (Bakara, 2/41)

Rahman olan Rabbimiz sure-i Rahman’da âlemdeki mizana ve intizama dikkat çektikten sonra nimetlerini sıralamaktadır. Surenin başında “Sakın ha düzeni bozmayın!” şeklinde dikkatimizi çekmektedir.

kaynak: sorularla islamiyet

ETİKETLER